การเลี้ยงโคนมในเขตร้อน

การเลี้ยงโคนมในเขตร้อน

     การเลี้ยงโคนมในเขตร้อนหรือว่าในช่วงฤดูร้อนนั้น มีเคล็ดลับอย่างไรที่จะทำให้แม่โคนมโดยเฉพาะอย่างยิ่งแม่โคนมที่มีน้ำนมมากๆ ยังคงให้น้ำนมในปริมาณเท่าเดิมและจะต้องเป็นสัดผสมติดตามปกติ เหมือนในช่วงฤดูอื่นๆไม่ใช่เรื่องยาก

     อุณหภูมิอากาศรอบๆตัวที่แม่โคจะอยู่ได้อย่างสบายคือ 20-25 องศาเซลเซียส ในอุณหภูมิช่วงจะทำให้ขบวนการเผาผลาญอาหารและใช้พลังงานในร่างกายดำเนินไปตามปกติ แม้จะมีความร้อนที่เกิดจากการเผาผลาญและการใช้พลังงานขึ้น เมื่ออุณหภูมิของร่างกายแตกต่างกับอุณหภูมิภายนอก ร่างกายจึงไม่มีความเครียด เพราะระบายความร้อนได้

     แม่โคที่เกิดและเติบโตในเขตอบอุ่น มีความเคยชินกับอุณหภูมิในช่วงร่างกายระบายความร้อนได้ เมื่อ

อุณหภูมิสูงขึ้นในฤดูร้อนหรือแม่โคถูกย้ายมาเลี้ยงในเขตร้อน ซึ่งมีอุณหภูมิสูงกว่า 20-25 องศาเซลเซียส

แต่ในเขตร้อนเมื่อถึงฤดูร้อนทุกๆอุณหภูมิที่เพิ่มตั้งแต่ 1 องศาขึ้นไป ร่างกายจะเกิดความเครียด

และทำให้การให้น้ำนมลดลง

     สาเหตุที่ทำให้แม่โคเกิดความเครียดเมื่ออากาศร้อน คือ เมื่อแม่โคกินพืชอาหารสัตว์ ซึ่งมีเยื่อใยสูง ต้องผ่านการหมักและการย่อยที่กระเพาะรูเมน ขณะนี้จะเกิดความร้อนขึ้น โดยเฉพาะแม่โคที่ให้น้ำนมสูง จะกินอาหารเป็นจำนวนมากๆ เพื่อให้เกิดพลังงานเพียงพอจนนำไปใช้สร้างน้ำนม จะเกิดความร้อนขณะหมักและย่อยมากขึ้นกว่าสภาพของแม่โคที่ให้น้ำนมน้อยหรือปานกลาง ซึ่งมีความต้องการอาหารน้อยกว่า

ในขณะที่ร่างกายที่เกิดจากการเผาผลาญ และใช้พลังงาน ถ้าอากาศภายนอกมีอุณหภูมิไม่สูงมาก ร่างกายจะระบายความร้อนทางลมหายใจและเหงื่อ ซึ่งในการระบายความร้อนนี้ก็ต้องใช้พลังงานอีกจำนวนหนึ่งจึงเกิดความร้อนขึ้นอีก ถ้าร่างกายระบายความร้อนที่เกิดขึ้นทั้งหมดได้จะไม่เกิดความเครียด

แต่ถ้าอากาศภายนอกสูงเกินกว่าร่างกายจะปรับตัว โดยเริ่มจากสมองก่อน เพราะในสมองมีศูนย์ควบคุมอุณหภูมิของร่างกายให้อยู่ที่ 38 องศา เมื่ออากาศร้อนหรืออุณหภูมินอกร่างกายสูงกว่า 20-25 องศาเซลเซียส ร่างกายจะได้รับความร้อนจากแสงแดดไม่ว่าโดยตรง หรือทางอ้อมจากการนำ การพา และการแผ่รังสี ซึ่งทำให้อุณหภูมิของร่างกายสูงขึ้นและความเครียดมากกว่า

วิธีการแก้ไขปัญหา

     มีทั้งการแก้ไขปัญหาระยะยาว, การแก้ไขปัญหาระยะสั้น และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าอย่างรีบเร่ง

การแก้ไขปัญหาระยะสั้น คือ จัดหาเครื่องทำความเย็น หรือทำให้อากาศรอบๆตัว แม่โคเย็นลง ซึ่งก็มีอยู่หลายวิธี เช่น จัดร่มเงา ใช้พัดลม พร้อมด้วยเครื่องพ่นน้ำหรือจัดหาน้ำเย็นให้ดื่ม เป็นต้น

     การแก้ไขปัญหาระยะยาว คือ คัดเลือกแม่โคให้น้ำนมในฤดูอื่นๆไม่แตกต่างกัน มีความสมบูรณ์ พันธุ์ดี ไว้เป็นแม่พันธุ์ จะได้สายพันธุ์ใหม่ที่มีความเหมาะสมต่อสภาพอากาศในเขตร้อน เป็นการแก้ไขที่ใช้เวลา แต่ถาวรและเสียค่าใช้จ่ายน้อย

     การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าอย่างรีบเร่ง เป็นการแก้ไขปัญหาที่เห็นผลเร็ว แต่เสียเงินมากพอสมควร

ผลตอบแทนคุ้มค่า คือ การจัดการ การดูแล และการให้อาหาร